Zapewne części mieszkańców Osiedla Tysiąclecia doskonale znane są nazwiska Buszko i Franta. Pozostali być może skądś kojarzą tych dwóch panów, a reszta nie zna ich wcale. Są to jednak postacie kluczowe dla historii Tauzena, dlatego postanowiliśmy przybliżyć Wam ich sylwetki. Kim są więc Buszko i Franta?
Henryk Buszko
Henryk Buszko urodził się 3 września 1924 roku we Lwowie. W 1931 roku, wskutek śmierci ojca, przeniósł się razem z matką do Hrubieszowa, a w 1936 do Nowego Targu. Czasy młodości przerwała II wojna światowa – walczył wówczas w kompanii obrony Podhala. W latach 1941-1944 uczył się w Technikum Wodno-Melioracyjnym w Nowym Targu, a następnie studiował na Wydziale Architektury Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Po ukończeniu studiów w 1949 roku podjął pracę w biurze architektonicznym Miastoprojekt w Katowicach, gdzie współpracował z Aleksandrem Frantą oraz Jerzym Gottfriedem. Po 9 latach, w 1958 roku, wspólnie z Frantą otworzyli Pracownię Projektów Budownictwa Ogólnego.
Henryk Buszko (zdj. gazeta.pl)
Aleksander Franta
Aleksander Franta przyszedł natomiast na świat 1 lutego 1925 roku w Krakowie. Uczył się w Katowicach, Warszawie i Zakopanem. Ze względu na wybuch II wojny światowej został ewakuowany ze stolicy, a następnie przedostał się do Nowego Targu. Po raz pierwszy ścieżki Franty i Buszki przecięły się w technikum – obydwaj uczęszczali do tej samej szkoły, co więcej – w tych samych latach. Później wspólnie studiowali na Wydziale Architektury AGH.
Henryk Buszko i Aleksander Franta w 1972 r. (zdj. kabinetarchitektury.cz)
Buszko i Franta – ojcowie osiedla Tysiąclecia
Dlaczego są tak ważnymi postaciami dla Tauzena? Byli głównymi architektami odpowiadającymi za projekt oraz budowę Osiedla Tysiąclecia. Wspólnie z Marianem Dziewońskim i Tadeuszem Szewczykiem przygotowali plan osiedla, jednak to Buszko i Franta są najbardziej utożsamiani z Tysiącleciem. Nawet po ukończeniu budowy, czuli się odpowiedzialni za Tauzen – do tego stopnia, że poprzez drogi prawne próbowali uniemożliwić powstawanie kolejnych bloków. Osiedle było dla nich nie tylko zespołem budynków, ale całym kompleksem mieszkalno-rekreacyjnym, które miało w pierwszej kolejności służyć lokatorom, ułatwiając i umilając ich codzienne życie.
Inne projekty
Tauzen to nie jedyny projekt Buszki i Franty. Do innych stworzonych przez nich budynków należy m.in. kościół na Tysiącleciu Dolnym, Osiedle Gwiazdy przy Alei Roździeńskiego, Dzielnica Leczniczo-Rehabilitacyjna w Ustroniu-Zawodziu, Pawilon Ślubów w Chorzowie czy gmach Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach (obecnie siedziba Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego).
Aleksander Franta i Henryk Buszko na Osiedlu Tysiąclecia (zdj. gazeta.pl)
Buszko i Franta stali się niemalże rozpoznawalną marką polskiej architektury. Ich duet miał znaczący wpływ na wygląd powojennego Śląska. Stowarzyszenie Architektów Polskich w 1975 roku przyznało im nagrodę SARP, uważaną za najbardziej prestiżowe polskie wyróżnienie architektoniczne. Henryk Buszko zmarł w zeszłym roku, dokładnie 31 lipca 2015 r. Aleksander Franta ma obecnie 91 lat. Obydwaj panowie zapisali się w historii nie tylko jako twórcy ikon architektury, ale osoby, które wielu z nas dały rodzinny dom i piękne wspomnienia.
Polecane wpisy: